بررسی تطبیقی فرهنگ سیاسی و فرهنگ دینی از دیدگاه آیت اله نائینی(ره)

طرح حکومت ببرنای فرهنگ دینی و فرهنگ سیاسی در این زمان از جمله دستاوردهایی است که علمای دینی به ارمغان آورده اند. تلاش و کوششی که علمای پارسا در به ثمر رساندن آن مبذول داشته اند و سالیانی دراز را به روشنگری و آگاهی بخشی جامعه پرداخته اند، بر کسی پوشیده نیست. هدف آنها ایجاد مدینه فاضله ای بود که پیامبران برای برپایی آن قیام نمودند. پیامبر اکرم (ص) نیز رسالت اصلی اش ایجاد حکومتی بر پایه فرهنگ دینی و فرهنگ سیاسی بود که انسانها بر اساس آن راه خوشبختی و نیک فرجامی را بپیمایند. در این رساله تلاش شده است با نگاهی دینی و سیاسی و از نگاه یکی از اندیشمندان بزرگ عرصه سیاست و دیانت یعنی علامه نایینی مباحثی را مطرح نماییم. اصولاً علامه نایینی برای نظام یافتن امور جامعه، اصل وجود فرهنگ دینی و فرهنگ سیاسی را بر هر اساس و به هر شکلی که باشد امر ضروری می داند. لذا همانطور که در بخش سیاست در اسلام از قول نایینی در نتبیه الامه و تنزیه المله ذکر گردید: «استقامت نظام عالم و تعیش نوع بشر، متوقف به سلطنت و سیاستی است، خواه قائم به شخص واحد باشد یا به هیأت جمیعه» وی دلیل ضرورت و نیاز فرهنگ دینی، سیاسی و حکومت در اسلام را «حفظ نظام داخلی و برقراری امنیت و عدالت و جلوگیری از دخالت بیگانگان و آمادگی برای دفاع در برابر تهدیدها» می داند. لذا می گوید: «واضح است که تمام جهات راجعه به توقف عالم به اصل سلطنت و توقف حفظ شرف و قومیت هر قومی به امارت نوع خودشان منتهی به دو اصل است: اول: حفظ نظام داخلیه مملکت و تربیت نوع اهالی و رسانیدن هر ذی حقی به حق خود و منع از تعدی و تطاول آحاد ملت بعضهم علی عالی غیر ذالک از وظایف نوعیه راجع به مصالح داخلیه مملکت و ملت. دوم: تحفظ از مداخله اجانب و تحذر از حبل معموله در این باب و تهیه قوه دفاعیه و استعدادات حربیه و غیر ذلک و این معنی را در لسان متشرعین «احفظ بیضه اسلام» و سایر ملل «حفظ وطنش» خوانند.» لذا با توجه به موارد فوق ضمن طرح مسائل مذکور به بررسی موضوع بسیار مهم ولایت مطلقه فقیه پرداخته شده است.